Tolunoğulları Devleti 868 - 905 Müslüman olan Türkler'in kurduğu ilk bağımsız devlettir.
Tolunoğulları Devleti'nin kurucusu Ahmed bin Tolun'un babası, Buharalı Tolun adında bir Türktür.
Ahmet,835 tarihinde Bağdat'ta doğmuştur.
Mısır valiliği ile ödüllendirilmiştir.
Valiliği sırasında halife Mutemid ile arası bozulmuş ve 875 yılında Mısır'ın tamamında hakkimiyet sağlayarak bağımısızlığını ilan etmiş, böylece Tolunoğulları Devleti'ni kurmuştur
Abbasiler, iç karışıklıkları nedeniyle Bizans ile mücadele edemediğinden, Şam'a yapılan saldırıyı, İslamiyet adına Tolunoğulları karşılamış ve Bizans karşısında galip gelmişlerdir.
905 yılında Abbasiler'e bağlı bir Türk komutan olan Muhammed bin Süleyman tarafından Tolunoğulları Devleti yıkılmıştır
Tolunoğulları döneminde özellikle Mısır halkı ekonomik refaha ulaşmış bunun göstergesi olarak Dinar-ı Tüluni (Tolun Dinarı) olarak bilinen bakır paralar bastırılmıştır.
Ahmed bin Tolun'un yaptırdığı Katai şehri, Tuluniye Camii, bimarhaneler, su kanalları, köprüler, hükûmet sarayı ve daha sonra yapılan bazı değerli eserler Tolunoğulları'nın Mısır'a bıraktığı önemli kültür varlıklarıdır.
Tuluniye Camii, Mısır'da Türk usulü yaptırılmış bir camidir ve minare geleneğini başlatan ilk örnektir. .
Ahmed bin Tolun, İslam dünyasında yoksulların ücretsiz tedavi edildiği hastane ve eczaneler kurarak tıp ve ilaç çalışmaları için teşviklerde bulunmuştur.
Tolunoğulları Hükümdarları
Ahmed Bin Tolun (868 - 884)
Humâreveyh (884 - 896)
Ceyş b. Humâreveyh (896)
Hârûn b. Humâreveyh (896 - 905)
Hârûn b. Humâreveyh (905)
